Clean room jest pomieszczeniem, w którym ilość cząsteczek i drobnoustrojów znajdujących się w powietrzu, a także wilgoć, temperatura, różnica ciśnień czy poziom elektryczności statycznej są pod ścisłą kontrolą.
Pomieszczenia czyste są niezbędne dla zachodzenia procesów wymagających utrzymania określonego poziomu czystości atmosfery w obszarach produkcyjnych, badawczych czy laboratoryjnych. Z tego względu pomieszczenia typu clean room wykorzystywane są przede wszystkim w branżach farmaceutycznej, aparatury medycznej, biotechnologicznej, laboratoryjnej oraz elektrycznej.
W dobie przemysłu Hi-Tech mają one coraz większe znaczenie. W Polsce pomieszczenia czyste wykorzystywane są w wielu sektorach, a popularność tego typu rozwiązań znacząco wzrasta. Oto sektory, w których konieczne jest dysponowanie pomieszczeniem czystym:
- produkcja półprzewodników,
- produkcja paneli solarnych,
- produkcja baterii,
- produkcja ekranów w nowoczesnych technologiach (do laptopów, tabletów i nie tylko),
- nauki biologiczne – laboratoria biofizyczne, bionika, cybernetyka oraz przede wszystkim biotechnologia,
- produkcja żywności – szczególnie przeznaczonej dla osób z alergiami na konkretne składniki,
- sektor automotive – niektóre części mogą być wykonane z tworzyw, które powinny być przetwarzane w pomieszczeniu czystym.
Rola pomieszczenia czystego – specjalne warunki do maksymalizacji efektywności pracy
Clean room chroni przed kontaktem cząsteczek stałych z obecnymi w danym pomieszczeniu produktami. Powietrze to nie tylko mieszanka gazów – przenosi ono bakterie i cząsteczki różnych substancji.
Pomieszczenia czyste clean room zostały stworzone z myślą o ograniczeniu zanieczyszczeń w obrębie danej przestrzeni. Nie wystarczy jednak oczyszczenie powietrza z niepożądanych substancji. Należy zadbać także o wysokiej klasy filtry HEPA minimalizujące ilość obecnych w nim cząstek.
Czym jest HEPA?
Pomieszczenia czyste korzystają z filtrów HEPA. Rozszerzenie tego skrótu to High Efficiency Particulate Air – chodzi zatem o wysokoskuteczne filtry cząstek znajdujących się w powietrzu. Standard HEPA zawarty jest w normie EN 1822-1:2009.
Tego rodzaju filtry pozwalają na skuteczne oczyszczanie powietrza z różnych zanieczyszczeń – nie tylko przemysłowych. Znajdziemy je w miejscach, w których ważne jest, by powietrze było wolne od jakichkolwiek wirusów, bakterii, grzybów, pierwotniaków i innych mikroorganizmów. Filtry tego typu to nie tylko domena sal produkcyjnych, gabinetów medycznych i pomieszczeń laboratoryjnych. Wielu z nas korzysta z nich w odkurzaczach lub domowych oczyszczaczach powietrza. Są to jednak mniej wydajne rozwiązania od tych stosowanych w clean roomach. Filtry HEPA dzielą się na kilka kategorii, które różnią się skutecznością filtracji. W tego typu pomieszczeniach często wykorzystywane są konstrukcje pozwalające na niemal stuprocentową sterylność, jednak dokładne parametry zależą od konkretnego zastosowania. Kolejnym ważnym czynnikiem jest wentylacja pomieszczenia czystego.
Jak wygląda clean room?
Pomieszczenie typu clean room może mieć dowolną wielkość. W niektórych przypadkach – szczególnie gdy mamy do czynienia z produkcją wyrobów medycznych lub żywności dla osób uczulonych na określone substancje zawarte w pokarmie – tworzone są specjalne hale produkcyjne spełniające wymogi clean roomu. Pomieszczenia czyste clean room przeważnie są ogromnymi inwestycjami charakterystycznymi dla sektora Hi-Tech. W clean roomach o ogromnej powierzchni powstają na przykład procesory komputerowe. W takich pomieszczeniach możemy spotkać się ze specjalnym oświetleniem, które zapewnia dodatkową ochronę powierzchni litograficznej.